Η ανάγνωση ιστορικού υλικού με θέμα την οπλιτική φάλαγγα αποτελεί αυτόνομο μαθησιακό αντικείμενο, το οποίο προσομοιώνει τον τρόπο εργασίας των ιστορικών στο πλαίσιο της γνωστικής μαθητείας. Η χρήση και η αξιοποίηση των ιστορικών πηγών αποτελούν προτεραιότητα των ιστορικών στην προσπάθειά τους να προσεγγίσουν το παρελθόν και να το καταστήσουν ιστορικό. Στην ίδια κατεύθυνση, η χρήση των ιστορικών πηγών στη σχολική τάξη, με την αξιοποίηση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων μελέτης, επιτρέπει την άμεση συμμετοχή των μαθητών σε διαδικασίες διερεύνησης και οικοδόμησης της ιστορικής γνώσης. Οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να επεξεργαστούν πληροφοριακό υλικό και ιστορικές πηγές για κύρια στοιχεία της οπλιτικής φάλαγγας, να διακρίνουν τα ιδιαίτερα δομικά χαρακτηριστικά και τις λειτουργίες της, να συσχετίσουν και να κατανοήσουν την εξέλιξη της φάλαγγας στο πλαίσιο των κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων της ιστορικής περιόδου. Επίσης, σε συνοδευτικές δραστηριότητες μπορούν να διακρίνουν τα επιμέρους χαρακτηριστικά στοιχεία της φάλαγγας, να εμπλακούν με την πολυπλοκότητα του ιστορικού παρελθόντος και να διαμορφώσουν την προσωπική τους ιστορική αφήγηση.