Πρόκειται για ολόσωμη φωτογραφία του Μακεδονομάχου Παύλου Μελά, την οποία τράβηξε ο Αλέξης Γαβαλιάς τον Φεβρουάριο του 1904. Ο Μελάς φορά στολή αξιωματικού υπηρεσίας και φέρει όπλο. Βιογραφικά στοιχεία: Γεννήθηκε στην Μασσαλία της Γαλλίας το 1870, όπου ο πατέρας του ασχολούνταν με το εμπόριο. Ήταν μέλος της Εθνικής Εταιρείας, μυστικής οργάνωσης που εμπνεόταν από την ιδέα της απελευθέρωσης των Ελλήνων πάση θυσία. Το 1892 παντρεύτηκε την Ναταλία Δραγούμη. Στις αρχές του 20ου αιώνα τον ανησύχησε η κατάσταση στην τουρκοκρατούμενη Μακεδονία, όπου οι κομιτατζήδες επιδίωκαν την προσάρτησή της στη Βουλγαρία. Το 1904 ζήτησε κι έλαβε τετράμηνη άδεια από το στράτευμα για να αναλάβει, μετά από υπόδειξη του Μακεδονικού Κομιτάτου, την αρχηγία του Μακεδονικού Αγώνα στην περιοχή της Καστοριάς και του Μοναστηρίου. Στις 13 Οκτωβρίου του 1904 βρισκόταν στο χωριό Στάτιστα της Καστοριάς. Ο Βούλγαρος αρχικομιτατζής Μήτρος Βλάχος, προκειμένου να τον βγάλει από τη μέση, ειδοποίησε τις οθωμανικές αρχές. Κατέφθασε στρατιωτικό απόσπασμα που αποτελούνταν από 150 άνδρες. Στη συμπλοκή που ακολούθησε ο Παύλος Μελάς έπεσε ηρωικά. Στη συνείδηση των Ελλήνων παραμένει σύμβολο ακεραιότητας, γενναιότητας και αυταπάρνησης.